De winter

Een mooie wandeling langs de Schelde in de scheldemeersen gedaan deze namiddag. Heb groot hoefblad (Petasites hybridus) zien bloeien voor de eerste keer en dat was prachtig om te zien. Godzijdank ben ik niet afgeslaan en doorgewandeld. Heb er foto’s van gemaakt. Is fascinerend dat er planten zijn die eerst bloeien en dan pas blad vormen. De grote bladeren waren er zeker nog niet. Om zeker op te volgen de komende dagen en weken. Het is een wonderlijk stukje natuur langs de Schelde waar ik zeer graag terug kom. Mijn Senioritahond had weer een date, de zoveelste op een rij (hoe doet ze het toch). Het zijn altijd knappe toyboys die veel jonger zijn dan haar waarmee ze dan eventjes dolt. Een hond zorgt er toch voor dat je makkelijk met iemand aan de praat kan geraken. Ga nog een sociale hondeneigenaar worden.

Zeg het eens, hond tot hond.

Onze grootouders krijgen echt een gezegende leeftijd en de broosheid komt zichtbaar. De bewegingen zijn ijler en minder gepreciseerd. Niet meer zo snedig en effectief als een speer. De scherpheid is weg en zachtheid is in de plaats gekomen. Je hebt soms de behoefte om ze terug te koesteren als kinderen, en dat is ook het enige dat je kan doen om het proces draaglijk te maken. Ondersteunen en dingen nog ondernemen waar ze zich goed bij voelen. Nabij zijn en tijd geven die kwaliteitsvol is. Voorzichtig zijn dat je niet te veel uit handen neemt maar hun onafhankelijk blijven aanporren en bewaken. Hun waardigheid is iets dat ze als een medaille dragen, ze hebben geleefd en van alles geweest en gedaan achter alles. Ja, mensen die ouder worden zijn een spiegel die je ook vragen om zelf rijper te worden. Mijn begripvolle kant komt dan goed van pas, als wapen tegen de nukkigheden van de tijd. Niets hoeft meer zo nodig maar de fundamenten worden graag behouden. Er wordt in de cocon gekropen en geschuild en naar absolute zekerheden terug gegrepen. 

Mijn grootmoeder (geboren in het royal jaar ’26, zoals Queen Elisabeth II) was met elf thuis. Ze had vijf broers en vijf zussen die hecht aan elkaar hingen alsof het een eigen universum was. Met de aangetrouwden er bij, de latere kinderen en kleinkinderen was het een familiefeest van in de honderden. En toch is het die somtijds vrolijke bende niet die blijft plakken. Ben altijd graag geweest naar mijn grootouders voor de rust en de stilte die voelt alsof je in een abdij bent. We zeggen soms al grappend dat je er op retraite kunt gaan. Ook de eenvoud is verhelderend van tijd tot tijd. Geen duizend dingen in de koelkast waarmee je 5 maaltijden uit de 5 continenten kunt klaarmaken. Een vast dagschema die in de constant veranderende wereld wel eens een houvast kan zijn. De tijd gaat er trager en verandering dringt er zich minder vlug op. De evoluties stuiten op een zwaarder pantser om er door te geraken. Ze worden halt toegeroepen door een koffietje met de koekjes van het huismerk en het middagdutje.

Wij zijn de zevende familie en ze is één van de sterkste. Ze heeft nog één zus die leeft en 1 schoonzuster die hun mannen hebben overleefd. We vallen dus ruimschoots in het verwachte scenario dat vrouwen het onder ogen moeten zien. Ze neemt geen echte medicatie buiten zalf voor pijnlijke gewrichten en enkel haar gehoor is fel achteruit gegaan zodat de tv soms echt wel luid staat. Maar bij de bovengeburen ook, dan kan je het programma twee keer mee volgen, geen probleem.

in 2013 en 2014 heeft ze twee keer dezelfde linkerarm gebroken, met ongeveer een jaar tijd tussen. De eerst keer is het op straat gebeurt (sierkasseien) en de tweede keer thuis, over een salontafeltje gesukkeld. Sedert dien loopt ze veel behoedzamer en is het geen deux-chevaux meer. De fitheid zelfe wandelde ze van Nieuwpoort naar Koksijde en terug maar nu is het veel moeilijker om haar naar buiten te lokken. Ze ontziet alles meer en ze zegt zelf dat alles trager gaat om te doen. Maar ze kan nog in haar vertrouwd, zelf ingericht appartement blijven mits wat hulp.

Haar beide dochters werken en hebben hun eigen verantwoordelijkheden waardoor het gebeurt dat er iets minder bezoek is. Wat doe je met al die uren alleen? Lezen en naar de tv kijken? Er is een buurvrouw op dezelfde verdieping waar ze eens kan mee babbelen maar het moet wel een impact hebben om je hele generatie te zien wegvallen, één voor één. Mijn grootmoeder is niet naar de begrafenis geweest van haar laatste broer die een paar maanden geleden overleden is. Het was wel in Brussel, de mis maar naar hoeveel begrafenissen kan je gaan? Is er de angst om je eenzamer te voelen als je buiten komt onder de mensen dan alleen thuis?

Je leert met alles omgaan en mee te leven. Kan met gehandicapten omgaan en zelfs met mannen. Maar als er één laatste ding is waar ik nog steeds moeilijk mee kan omgaan is het de dood, het definitief afscheid. Een einde die onherroepelijk is en geen tegenwerking machtig is.

In mijn leven heb ik maar twee keer de dood van dichtbij meegemaakt, mijn grootvader en nonkel heb ik gezien als ze dood waren. Met mijn grootvader was het wel speciaal en geen zo'n nare ervaring als ik gedacht had. Ik was bang om naar het funerarium te gaan. Toen we binnen gingen had mijn tante mijn hand vastgenomen en voor ik het goed en wel besefte zag ik mijn grootvader liggen omdat de deur open stond van de kamer. Hij was zoals ik hem meestal had gekend. Weg waren de gevolgen van een trombose en daar was de bankdirecteur weer.
Toch vindt ik alles rondom dood gaan akelig, het is paniekerige angst De dood moet iets schoner worden, even schoon als het leven zelf kan zijn. Het is een deel van het bestaan dus mag het iets menselijker. In de natuur zijn ze gewoon om er mee om te gaan dus wil ik er ook vrede mee nemen. In onze contreien zouden ze er toch meer feeling mogen in steken. 

Het is zoals naar een zelfportret kijken en bepaalde dagen wil je dat alles blijft zoals het is, dat er niets verandert. Dat het appartement altijd het appartement blijft van mijn grootouders. Dat er geen beeldje verzet wordt, geen meubel van plaats verandert. Het is gelijk we november zijn en dat je beseft dat december er zit aan te komen.

Het zal een grote shock zijn als mijn grootmoeder gaat sterven en een heel aanvaardingsproces maar nu weet ik dat de winter er ook bij hoort. Het is een bar seizoen maar nu tracht ik ook de lente in gedachten te houden.